Pobliskie współrzędne geograficzne
odległość mierzona w linii prostej

Źródła

• {#1} PRASZKA. Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu. Edycja elektroniczna (MR09760), redakcja ogólna: Tomasz Jurek, opracowanie informatyczne: Stanisław Prinke; miejsce w źródle: t. 7 Wieluń, s. 137, http://www.slownik.ihpan.edu.pl/search.php?id=24338
  
  PRASZKA (1392, 1463 Praska) 20 km na południowy wschód od Wielunia.
  
  1. 1392 miasto (Nies. 5, 335); 1497 districtus Vielunensis (MS 2, 1012); 1520 parafia Praszka, archidiakonat wieluński (Ł 2, 123); 1552 parafia Strojec (ŹD 294).
  
  3. 1520 czynsz 1/2 grzywny z 1 łana plebańskiego (Ł 2, 124); 1563 – 2 rzemieślników płaciło po 4 grosze, szos 4 floreny 24 grosze (ŹD 309).
  
  4. 1392 Piotr Kowalski otrzymał od króla przywilej na założenie miasta Praszka, we wsi Michałów (Nies. 5, 335-336); 1461 Anna Kowalska z Praszki (K 7, 42), taż, wdowa po Piotrze, miała sprawę z Janem i Andrzejem Kowalskimi z Praszki o zapis na Michałowie i Strojcu (GW 1, 106); 1466 Jan z Praszki sprzedał część Gany za 50 florenów (GW 1, 146); 1473 odstąpił za 333 florenów Wieruszowi, chorąż wieluńską, 1/3 miasta Praszki oraz wsie Kowale i Strojec (MS 1, 1088, 1089); 1497 król skonfiskował dobra Anny Praskiej i jej męża Marka za niestawienie się na wojnę i nadał je Janowi Garniszowi (MS 2, 1012); 1552 własność Praskich, był młyn (ŹD 294); 1511 arcybiskupowi ogółem 1/2 grzywny dziesięciny (VG 392); 1520 plebanowi dziesięcina snopowa z dworów szlacheckich i łanów osiadłych, od mieszczan bezrolnych i chałupnika stołowego po 1 groszu (Ł 2, 123).
  
  6. 1507 parafię Praszka złączono z parafią Kowale i Strojec (OW 4, 173-181) 1520 kościół Wniebowzięcia NMP, szkoła: tutejszy pleban obsługiwał kmieci w Kowalach, gdzie kościół był zniszczony. Do parafii tylko miasto Praszka (Ł 2, 123-124); 1542 miasto otrzymało pobór cła na utrzymanie mostów na Prośnie (MS 4, 7006).
  
  7. 1474-1532 OW 1, 298; MS 4, 3331, 5765, 16571, 16667.
  
  8. Cmentarzysko i skarb (Kam. 127, 136).
  odpis: 11.12.2011, Maciej Róg
• {#2} Praszka wg Rymuta. Nazwy miast Polski, prof. Kazimierz Rymut, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1987, wyd. II uzup.; miejsce w źródle: strona 191
  
  PRASZKA, miasto w woj. częstochowskim. Według późniejszych źródeł w 1260 r. miała istnieć wieś Michałów. W r. 1392 Piotr Kowalski otrzymał od króla przywilej na założenie miasta, zwanego Praszka, we wsi Michałów. Nazwa Michałów została utworzona od imienia Michał. Etymologia nazwy Praszka nie jest pewna. Być może, iż dawniej brzmiała Prażka i pochodzi od rdzenia prag- «palić» i oznaczała pierwotnie małe miejsce wyprażone, wypalone (w lesie). Byłaby to nazwa spokrewniona z częstymi nazwami Praga. Warto dodać, że nazwa wsi Prażki w woj. piotrkowskim w średniowieczu brzmiała Praga.
• {#3} Praszka w XIX w. Słowniku Geograficznym. Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, (red.) F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, Warszawa 1880-1895 (ostatnie uzupełnienie 1904); miejsce w źródle: t. IX (wyd. 1888) s. 18–19
  http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_IX/18
  http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_IX/19
  
  Praszka, niem. Prauskaw, osada miejska, folw., os. leś., przed 1865 r. miasteczko, pow. wieluński, gm. i par. Praszka, odl. 21 w. od Wielunia. Leży nad Prosną i jej dopływem rzeczką Śmierdzącą, na wznies. 604 st. n. p. m. Na prawym brzegu Prosny, na płd. od Praszki, występuje jura brunatna, składająca się z piasków i piaskowców żelazistych; są również pokłady torfu i rudy żelaznej. P. posiadu kościól par. murowany, cerkiew prawosławna, dom przytułku dla 6 ubogich, szkole początkowa ogólna, sąd gm. okr. V, st. pocz., komorę celną na granicy od Prus, straż ogniową ochotniczą, aptekę, około 250 dm. (60 murow.) i do 3000 mk. Ludność trudni sie głównie szewctwem i stolarstwem. Z zakładów przemysłowych są: młyn parowy i kilka małych garbarni. Po pożarze, który w 1852 r. zniszczyl całą osadę, odbudowała się ona na nowo według ułożonego wtedy planu regulacyjnego. P. prawdopodobnie byla pierwotnie osadą górniczą, należacą do sąsiedniej wsi Strojec (Stradziec). Dobywanie rudy żelaznej (błotnej), obfitującej w żelazo, zajmowało juz w XV w. ludność osady. Niezbyt żyzna gleba nie sprzyjała pracy rolniczej a pograniczne i nadrzeczne położenie nadawało się do wytworzenia tu handlowego i przemysłowego ogniska. Nazwa sąsiedniej wsi Kowale, wskazuje na rodzaj zajęcia ludności. Z czasem P. wyniosła się po nad sąsiednie osady przez swe pomyślniejsze położenie i otrzymanie praw osady miejskiej. Wynikiem skupienia tu ludności i pracy przemysłowej było zubożenie sąsiednich parafii (Strojec i Kowale) i wcielenie takowych do młodszej prawdopodobnie lecz bogatszej parafii w Praszce. Fundatorami kościoła i założycielami miasta byli zapewne właściciele Strojca i Praszki, Nieczujowie, którzy przybrali nazwisko Praskich.    Według reg. pobor. z 1552 r. w Strojcu i Praszce władają Prascy. W Strojcu jest kuźnica o 2 kołach wodnych. W 1563 r. P. ma 2 rzemieśl. (Wieluń 133, Bolesławiec 45) i płaci soszu 4 zł. 24 gr. Przy mieście jest młyn o 2 kołach (Pawiński, Wielkop., II, 294, 309). W mieście jest jednak szkoła, kościół zaopatrzony jest w aparaty (4 srebrne kielichy), księgi (około 1521 r. jest mszał drukowany i agenda krakowska), pleban ma łan dający mu pół grzyw. czynszu, pobiera też z łanów miejskich meszne po mierze owsa i żyta a z łanów szlacheckich i dziedzicznych dziesięcinę snopową (Laski, Lib. Ben., II, 123, 124). Zygmunt III bawiąc w P. 1620 r. miał na prośbę mieszczan wydać przywileje na utworzenie cechów (Sobieszcz. Enc. Org.). Od Praskich przeszła P. i przyległe dobra w ręce Wężyków, którzy upamiętnili się przez przebudowanie kościoła (Zofia Wężykowa, kaszt. wieluńska) i dobudowanie dwóch kaplic, fundacyą prebendarza i altaryi, mieszczanom zaś stali się pamiętni przez pozbawienie ich praw miejskich i obciążenie pańszczyznianemi powinnościami. Mimo to, dzięki pogranicznemu położeniu, osada utrzymywała swój miejski charakter lecz zaludnioną została przez żydów. W 1807 r. było tu 1000 mk., w tej liczbie 300 Żydów. W 1827 r. P. ma 186 dm., 1850 mk.; w 1862 r. było 221 dm., 2258 mk., przeważnie żydów. Po Wężykach dziedzicami miasta i dóbr byli w połowie XVIII w. Mączyńscy a w końcu hr. Tomasz Potocki i jego spadkobiercy. Staranne gospodarstwo zaprowadzone w tutejszych dobrach opisane zostało w „Opisie podróży po kraju” przez uczniów instytutu marymonckiego (Bibl. Warsz. 1848 r., I, 41). Dobra Praszka składały się w 1885 r. z folw.: Praszka, Rozterk, Grodzieczyzna, Raczyzna i Kuźnieczka. Rozl. dom. mr. 3191; folw. P. gr. or. i ogr. mr. 249, łąk mr. 45, pastw. mr. 12, zarośli tur. 6, nieuż. mr. 19, razem mr. 331; bud. murow. 13; płodozmian 9 polowy; fol. Rozterk gr. or, i ogr. mr. 212, łąk tur, 27, zarośli ml'. 5, nieui. rnr. 23, razem mr. 267; bud. mur. 2, z drzewa 7; płodozmian 10 polowy; folw. Grodzieczyzna gr. or. i ogr. mr. 4533ak ml.. 10, pastw. tar. 14, lasu mr. 605, nieuż. mr. 88, razem mr. 1170; bud. mur. 14, z drzewa 3; płodozmian 9 polowy; folw. Raczyzna gr. or. i ogr. mr. 513, łąk mr. 5, lasu mr. 602, nieuż. mr. 21, razem mr. 1141; bud. mur. 6, z drzewa 3; płodozmian 13 polowy; folw. Kużniczka gr. or. i ogr. tar. 170, łąk mr. 101, zarośli mr. 1, niani. mr. 9, razem mr. 281; bud. mur. 2,z drzewa 4; płodozmian 9 polowy, las nieurządzony. W skład dóbr wchodziły: os. Praszka os. 213, z gr. mr. 1010; wś Szyszków os. 32, z gr. tur. 342; we Strojec os. 43, z gr. mr. 467; wś Wygiełdów os. 24, z gr. nic. 386; we Brzeziny os. 33, z gr. inc. 403; wś Prosna os. 19, z gr. rur. 329; wś Rosocha os. 14, z gr, mr. 134; wś Skotnica os. 34, z gr. nar. 258; wś Bugaj os. 2, z gr. tur. 12. P. par., dek. wieluński, 4030 dusz. P. gmina należy do s. gm. okr. V w miejscu. Ma 16,691 mr. obszaru i 7800 mk. Br. Ch.
  odpis: 29.10.2006
• {#4} Praszka 1933. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych, Wydawnictwo Książnicy Naukowej, Przemyśl–Warszawa 1933, http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmetadata?id=12786; miejsce w źródle: strona 1371
  
  Miejscowość i jej charakter:
        PRASZKA, m-ko
  Terytorjalnie właściwe władze i urzędy oraz urządzenia komunikacyjne
  Gmina
        Praszka
  Powiat polityczny
        Wieluń
  Województwo
        Łódzk.
  Poczta i telegraf (telefon)
        loco
  Stacja kolejowa z odległością km.
        loco
  Najbliższa linja komunikacyjna autobusowa z odległością km.
        Praszka-Rudniki-Krzepice-Częstochowa
        Praszka-Wieluń
  Sąd
        Grodzki
             Wieluń
        Okręgowy
             Kalisz
  Urzędy parafjalne
        loco r Wieluń p e
• {#5} Wierusz. Urząd miejski w Wieruszowie; miejsce w źródle: http://www.wieruszow.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=80&Itemid=58
  

  Genealogia rodu Wieruszów, założycieli i pierwszych dziedziców Wieruszowa, sięga swą historią XIII wieku, kiedy to przybyli do Polski prawdopodobnie z Niemiec, z Miśni nad Łabą w Saksonii. Słowo „wierusz” jest pochodzenia łacińskiego: ,,verus” znaczy prawy, rzetelny, szczery.

  Wedle przekazów kronikarskich przodkowie Wieruszów byli „viri pacifici”, czyli „mężami czyniącymi pokój”, a nazwisko otrzymali „dla zachowania prawdy panu swemu”, czyli za wierność polskiemu władcy. Pierwszą postacią historyczną rodu był Lutold de Weruchs, o którym najstarszy zapis pochodzi z 1303 r., ale trudno tę datę wiązać z początkiem miasta Wieruszów.

  […]

  W II połowie XIV wieku ród Wieruszów stał się najliczniejszym rodem w wieluńskim (Wieruszów niegdyś przynależał administracyjnie do ziemi wieluńskiej), a jego przedstawiciele piastowali wówczas czołowe urzędy ziemskie, a najczęściej urząd sędziego.

  […]

  W II połowie XV wieku, kiedy wraz z ogólnym rozwojem ekonomicznym kraju, następuje rozwój nauki, szlachta coraz częściej zaczyna się kształcić. Dużą rolę odgrywał wówczas Uniwersytet Krakowski, do którego uczęszczali również Wierusze, m.in. Jan i Wojciech, a znacznie wcześniej studentem uczelni był Maciej, syn Piotra – założyciela Praszki. Na szczególną uwagę zasługuje jedna z osad, leżąca 18 km na południe od Wielunia, a są nimi Kowale, rodzinne gniazdo Kowalskich herbu Wieruszowa, które już w 1392 r. zostały nabyte przez Bernarda i jego brata Piotra. Losy i ciągłość rodowa Wieruszów nie skończyła się zatem, bezpośrednimi herbowczymi zostali bowiem Wierusze – Kowalscy z wyżej wymienionych Kowali. Powstały wówczas dwie główne linie Wieruszów. W Białej i Kowalach zwana Kowalskimi, w Praszce i Strojcu Praskimi. Inne linie Wieruszów ubożeją natomiast. W XVI wieku, w wyniku rozdrobnienia majątku i rozrostu rodziny, Kowalscy systematycznie tracą swoją czołową pozycję w wieluńskim. Sto lat później zubożenie rodziny jest jeszcze bardziej widoczne. Jak widać historia rycerskiego rodu Wieruszów jest niezwykle pasjonująca i bogata.

  […]
  odpis: 04.07.2007, Maciej Róg
• {#6} Stara Praszka. Mity i Rzeczywistość (MR11720), Henryk Eugeniusz Łoś, Wingst 2014, nakład 10 egz.
• {#7} Pożary, klęski i bandytyzm w Praszce (MR15636). Nowa Trybuna Opolska; miejsce w źródle: Mirosław Dragon  6 lipca 2014 https://nto.pl/z/ar/4623755
  odpis: 29.10.2022, Maciej Róg
• {#8} Pożar Praszki 22.05.1756 █ (MR09526-O)
• {#9} Pożar Praszki 26.05.1800 █ (MR15634-O)
• {#10} Mappa powiatu wieluńskiego (MR16478), 1847 »» 1866, Polskamiejsce w repozytorium: Centralna Biblioteka Geografii i Ochrony Środowiska (CBGiOŚ), Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława  Leszczyckiego (IGiPZ), Polska Akademia Nauk (PAN), sygn. Ds.8740 [II.2C-4]; przechowuje: Repozytorium Cyfrowe Instytutów Naukowych, miejsce w repozytorium: https://rcin.org.pl/dlibra/docmetadata?id=422
  odpis: 20.01.2024, Maciej Róg
• {#11} Topograficzna karta Królestwa Polskiego (MR11987), 1839 »» 1843, Warszawa, Karol Richter, Kwatermistrzostwo Generalne Wojska Polskiego, Zakład Sztycharsko-litograficzny Karola Fryderyka Mintera; miejsce w źródle: kolumna I sektor V https://polona2.pl/item/3742198/5/ — kolumna II sektor VI https://polona2.pl/item/3742198/11/; przechowuje: Biblioteka Narodowa, miejsce w repozytorium: Magazyn Kartografii ZZK 13 540 - 13 599; przechowuje: Polona, miejsce w repozytorium: https://polona2.pl/item/3742198
  odpis: 26.11.2014, Maciej Róg

Album multimedialny

	Szkody po spaleniu Praszki w 1705 r. przez Imć Lubomierskiego 11.08.1711 Sokolniki
	Wpis metrykalny o pożarze Praszki 22.05.1756
	Regestr Ludności Chrześcian w Parafii Miasta Praszki Ziemi Wieluńskiey Dnia 19 Stycznia Roku 1791 przez Jgsci Xiędza Szymona Pągowskiego Plebana Praskiego Religij Katoickiey Rzymskiey spisany 19.01.1791 parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Praszce
	Regestr Ludności Chrześcian w Parafii Praskiey Ziemi Wieluńskiey Woiewództwie Sieradzkim, Roku 1792 Dnia 29. Miesiąca Grudnia przez Jmi Xiędza Woiakowskiego Kommendarza Praskiego spisany Religij Katoickiey Rzymskiey 29.12.1792 parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Praszce
	Wpis burmistrzowski o pożarze Praszki 26.05.1800
	Prawo na stodole Tomasza Krzemieńskiego w[ ]ogrodzie zwanym Tokarskich 30.09.1801 Praszka
	okolice Praszki na topograficznej karcie Królestwa Polskiego 1839 »» 1843 Warszawa
	okolice Praszki na topograficznej karcie Królestwa Polskiego — Praszka
	okolice Praszki na Mappie powiatu wieluńskiego 1847 »» 1866 Polska
	Cmentarz grzebalny w Praszce ˂ 1918 Praszka
	Pocztówka od K. Kokotowej z Praszki do Françoisa Baryla w Paryżu 25.11.1920 Praszka
	Praszka w Deklaracji 1926 Praszka
	Losy „dwójkarzy” z Konspiracyjnego Wojska Polskiego. Z dziejów antykomunistycznego ruchu oporu na terenie Śląska Opolskiego po 1945 r.
	Grób Józefa i Zofii Krajewskich
	Nad górną Prosną. Monografia Praszki 1998 Łódź
	Słownik geograficzny gminy Praszka 1998 Łódź
	Pracownia krawiecka Franciszka Baryły
	Tomasz Potocki (1809–1861). Ewolucja postaw ziemianina polskiego 2007 Łódź
	Kościół w Praszce __.10.2007 Praszka
	Kościół w Praszce __.10.2007 Praszka
	Rowerem do grobów rodzeństwa Krysi, Tadka i Jurka Pietrasów 04.08.2021 »» 17.08.2021
	Baryla Tour de Pologne 2024 30.06.2024 »» 12.07.2024 Polska
	Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich — Praszka
	herb Praszki
	Kościół w Praszce
	Stara Praszka. Mity i Rzeczywistość
	Księgi miejskie Praszki
	Księgi radzieckie Praszki 1541–1636
	Księgi wójtowskie Praszki 1643–1661, 1687, 1693
	Księgi radzieckie i wójtowskie Praszki 1689–1808
	Księgi radzieckie Praszki 1636–1642, 1698–1807
	Księgi Praszki wójtowskie 1706–1718 i radzieckie 1761–1808
	Protokuł do wpisywania, czyli dla Suscepty Praw Miejskich [radzieckich] Praszki 1779–1804
	Protokuł urzędu burmistrzowskiego miasta Praszki 1792–1807
	Życie Praszki
	Przodkowie Stochniałków

Lista zdarzeń (1205)

Rekordy linkujące