Notatki

• {#1} Drugi człon widoczny w dokumentach po imieniu to dookreślenie świętego patrona, od którego nadano imię tej osobie. Nie należy go traktować dosłownie jako drugie imię.
• {#2} Kalinowscy byli kiedyś Łysymi, przezwiska ewoluowały niedziedzicznie, czego dowodzi „Rodowód metrykalny rodziny Kalinowskich ze Strojca koło Praszki”. Niewątpliwy najdawniejszy niekwestionowany przodek, Tomasz Kalinowski, brał ślub w 1782 r. jako Owczarek Łysy (pierwszy wyraz mógł być zarówno zawodem, jak i przezwiskiem), spośród znanych mi jego dzieci, do chrztu pierwsze w 1784 r. oddawał jako Owczarek Łysy, czworo kolejnych jako Łysy (z tego ostatnie pod tym przezwiskiem w 1792 r.), a dopiero od 1794 r. wszystkie następne jako Kalinowski (jednakże stanu chłopskiego), dwie córki oddawał za mąż w 1808 i 1809 r. jako Kalinowski alias Łysy, umarł jako Kalinowski. Dwukrotnie był Kamosiem-Kamoskim-Karnowskim.
  Wcześniej stawiałem (odrzucane przeze mnie obecnie) hipotezy, jakoby mogło coś to mieć wspólnego z:
  • obowiązującym od 01.06.1794 Landrechtem pruskim (bowiem w latach 1793-1806 Praszka była pod panowaniem pruskim, por. dziedziczenie nazwisk po zagrodzie, K. Raniowski wykład pt. „Rekonstrukcja wiejskich siedlisk, także jako metoda poszukiwań genealogicznych”, 4. Ogólnopolska Konferencja Genealogiczna Brzeg 10.09.2017);
  • etymologią:
    • „Łysy” od nieposiadania majątku ziemskiego przez dawną szlachtę (por. gołota),
    • nazwy miejscowości Łyskornia,
    • przymiotnika języka niemieckiego ‘kahl’ (łysy, goły).
  Rodzina Kalinowskich do współczesności dotarła jako osiadła w Strojcu, dawniej: Stradźcu (S) na terenie dawnej parafii w Praszce, jednakże wcześniej Łysi występowali częściej w sąsiadujących miejscowościach: Długie (D), Gana (G) i Kowale (K) zapisywani jako: Łysy, Łysiak, Łysicki, Łysikowski (syn/córka Łysego?), por. jeszcze niepowiązani ze sobą: Jan Łysik (S), Grzegorz Łysy (K), Tomasz Łysiak (K), Anna Łysicka (K), Jakub Łyskowski (S); Antoni Łysy (D→K), Jakub Łysy, Piotr Łysiak, Maciej Łysiak (wszyscy D.), Rozalia Fudelajak z domu Łysa (K&D), Walenty Łysy (śmierć D., pogrzeb K.); Marianna Pawlak z domu Owczarek (G); Marianna Kalinowska.
  Tomasz „Łysy” Kalinowski wymieniany był jako zamieszkały tylko jedną miejscowość (S), za wyjątkiem jedynego znanego mi przypadku urodzin syna Jana w 1799 r. (K).
  Tomasz, Katarzyna Łysa (śmierć 1782 K.) i Marianna Krupa z domu Łysa (ślub 1781 K.) — prawdopodobnie byli dziećmi Jakuba (ślub 1739 K. jako Łysiak, śmierć 1782 G. jako Łysy, pogrzeb K.).
  Pokazane informacje stanowią niezweryfikowaną hipotezę, bowiem dotąd nie znaleziono decydujących argumentów za ani przeciwko takiej wersji. Do czasu ewentualnego sprostowania lub potwierdzenia, pokazane informacje należy traktować jako hipotetyczne.

Źródła

• {#1} Akt chrztu Agnieszki z Montepulciano Łysej (MR08432). Metrica generalis parochiæ Prascensis 1790-1799 (MR10908), parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Praszce; miejsce w źródle: 37/1792; przechowuje: Archiwum Archidiecezji Częstochowskiej im. ks. Walentego Patykiewicza, miejsce w repozytorium: KM 906, mikrofilm 109/5, digital 377-18
  
  [Strad]ziec. Die Ima [prima] [ego] idem qui supra baptisavi infantem natam ex laboriosis Thoma Łysy et Petronilla Koscielonka conjug[um] legit[imorum] [de] parochia de Stradziec qui impositum est nomen Agnes Policiana. PP [patrini] fuere: laboriosi Thomas Maryniak et Agnes Widerzyna omnes de Stradziec.

  ---

  Strojec. Dnia pierwszego kwietnia [ja] ten sam wyżej wymieniony ochrzciłem dziecko urodzone z pracowitego Tomasza Łysego i Petroneli Kościelonki prawowitych małżonków [z] parafii w Strojcu, któremu nadane jest imię Agnieszka z Montepulciano. Rodzicami chrzestnymi byli pracowity Tomasz Maryniak i Agnieszka Widera oboje ze Strojca.
  odpis: 08.06.2011 Wrocław, Centrum Historii Rodziny we Wrocławiu, mikrofilm FHL 2236034 rozdział 5 (KM Praszka 1790-1799)
• {#2} Akt małżeństwa Józefa Włodarczyka i Agnieszki Kalinowskiej (MR08240). Akta małżeństw stanu cywilnego parafii rzymskokatolickiej w Praszce 1809 (MR05284-006), parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Praszce; miejsce w źródle: 1/1809; przechowuje: Archiwum Państwowe w Łodzi, miejsce w repozytorium: PL/39/1635/0/-/6 SzwA jedn. 25460600
  
  Roku Tysiącznego Ośmsetnego dziewiątego dnia Dziewiątego Miesiąca Lipca Przed Nami Proboszczem Praskim Urzędnikiem Stanu Cywilnego Gminy Praskiey w Departamencie Kaliskim Powjecie Wijeluńskim stawił się Jozef Włodarczyk młodzian lat dwadzieścia dwa maiący podług aktu publiczney wiadomości w sądzie pokoju uczynionego rodem z Rudniczyska a teraz w Stroycu służący syn Franciszka i Agnieszki Włodarczykow. Stawiła się też i panna Agnieszka Kalinowska dowodądza zożoną przed nami metryką wyiętą z xiąg kościoła praskiego, iż skończyła siedemnasty rok wieku swego, w asystencyi swego oyca Tomasza Łysego i Petronelli Kościelanki włościan z wsi Stroyca, przy których zostaie. Strony stawaiące żądaią, abyśmy do ułożonego między niemi małżeństwa przystąpili, którego zapowiedzi uczynione były przed głównemu drzwiami … do domu gminnego to iest pierwsza dnia szesnastego a druga dnia dwudziestego trzeciego miesiąca maia roku bieżącego o godzinie dziesiątey przed południem. Gdy o żadnem tamowaniu rzeczonego małżeństwa uwiadomieni nie zostaliśmy a rodzice niniejszym na obchód małżeństwa zgadzaią, przychylaiąc się przeto do żądania stron, po przeczytaniu wszystkich wyżey wspomnianych  papierów i Działu szóstego w tytule Kodeksu Napoleona o małżeństwie,  zapytaliśmy się przyszłego małżonka i przyszłej małżonki czyli chcą połączyć się z sobą węzłem małżeństwa. Skoro gdy każde z nich oddzielnie odpowiedziało, iż taka ich iest wola, ogłaszamy w imieniu prawa, iż Józef Włodarczyk młodzian i Agnieszka Kalinowska alias Łysa panna, są połączeni z sobą węzłem małżeństwa, czego spisaliśmy akt w przytomności Walentego Borysławskiego lat trzydzieści i ieden maiącego, Wojciecha Lipczaka lat pięćdziesiąt maiącego, Mikołaja Przybyły lat pięćdziesiąt maiącego, Jakoba Krzemieńskiego lat dwadzieścia pięć maiącego wszystkich włościan z Stroyca i sąsiadów. Niniejszy akt urodzenia (sic!) po przeczytaniu … stawaiącym podpisany został przez nas, … … pisać nie umią. Xiądz Alexander Taczanowski proboszcz praski sprawuiący obowiązki urzędnika stanu cywilnego.
  odpis: 18.05.2011 Wrocław, Centrum Historii Rodziny we Wrocławiu, mikrofilm FHL 715829 DGS 7999611 (ASC Praszka 1808-1813)

• wyszukiwarki internetowe — nie