Notatki

• {#1} Włodarz:
  • Wikipedia (hasło) — zarządca odpowiedzialny przed właścicielem majątku ziemskiego za jego stan lub w ograniczonym zakresie osoba odpowiedzialna za stan prac w polu. (…) W okresie późniejszym (do XIX w.) włodarze byli wybierani przez właścicieli dóbr ziemskich z chłopów i odpowiadali za stan prac polowych w folwarkach.
  • Waldemar Fronczak, forum PTG 15.05.2008 (dziękuję!):„Jeśli chodzi o włodarza[,] zwanego czasami włódarzem, to określano te[ż] tym mianem oficjalistę, który nadzorował roboty końmi, w szczególności jakość i ilość wykonanych upraw i obrokowania koni. Na włódarza najczęściej awansowano najlepszego doświadczonego fornala. W majątku bratoszewickim u Rzewuskich, na Nowy Rok, włodarze wraz ze swoją ekipą fornali, odświętnie odziani i z batami[,] stawali półkolem przy stawie obok pałacu i zaczynali strzelać z batów. Najpierw pojedynczo, a później seriami lub salwami. To był istny pokaz sztuki. Dziedzic wychodził wówczas na schody z towarzyszeniem gości i służby niosącej tacę pełną kieliszków, którym częstowano fornali”.
  • Aleksander Mroczkowski, Seweryn Bieszczad, rycina włodarza, 1881 (por. Antykwariat Poliart Beata Kalke, 42-690 Koty, dziękuję!; Tydzień Polski nr 8 z 20.02.1881 s. 61)
• {#2} Wypis — dokument jest odręcznym odpisem (pełnym) lub wypisem (fragmentem), dlatego brak podpisów.

Źródła

• {#1} Wykaz kwalifikacyi włodarza Łukasza Bareły █ (MR17063). Potoccy 1859, Praszka. Akta Potockich dotyczące spraw majątkowych i gospodarczych w kluczu Praszka (MR17036-I-273); miejsce w źródle: 165-166; przechowuje: Archiwum Państwowe w Łodzi, miejsce w repozytorium: 39/561/0/-/I.273 SzwA jedn. 28062736
  
  Łukasz Bareła włodarz wieku lat 41 gminy Strojec parafii Praszka Powiatu Wieluńskiego Okręgu Wieluńskiego
  Pytania — Odpowiedzi
  1° Ile lat służy w jednem gospodarstwie? Czy i jakie ma świadectwa poprzedniej służby? — Służy w dworze Praszka lat 15. Poprzednio służył u gospodarza we wsi Strojcu, od którego świadectwa piśmiennego niema, gdyż włościanie takich nie dają.
  2° Jakie uzdatnienie iż znajomość służby? — Doskonały włodarz czyli dozorca robót w polu, ratai i fornali, zna się na uprawie roli i co do wszelkich szczegółów wykonania na niego … się można.
  3° Jaka wierność? — Przez cały przeciąg służby niezmiennie nie poszlakowana
  4°Jaka pilność? — Wzorowa
  5° Jaka trzeźwość? — Pod tym względem najmniejszemu nie ulega zarzutowi
  6°Pożycie domowe familijne? — Przykładne
  7° Prowadzenie się po za domem w stosunkach z trzeciemi? — Łagodnego jest postępowania, wszakże surowy w dozorze podwładnych
  8° Schludność i porządek w mieszkaniu? — Dostatecznie
  9° Schludność w powierzchowności osoby — Nie pozostawia nic do życzenia

  Życiorys i uwagi szczególne

  Łukasz Bareła, który już w roku przeszłym przedstawionym był do pochwały[,] jest synem Walętego i Samolei z Anasów małżonków. Urodził się 3 [sic! recte:2] października 1818 r. we wsi Brzezinach parafii Prażka w wowczasamym[?] województwie kaliskiem, jak świadczy metryka pod literą a załączona przy podaniu w roku zeszłym uskuteczniam a w aktach Delegacyi Okręgowej znajdować się winnam, która z tego powodu i dla uniknienia niepotrzebnych kosztów powtórzenia się nie składa.
  Rodzice którzy w wyżej wspominanej wsi Brzezinach mieli gospodarstwo pańszczyźnianie odumarli go gdy miał życia lat siedm [sic! recte: ojciec zmarł 30.08.1848, a matka zmarła 01.07.1854 – MR]. Wtenczas poszedł w służbę do gospodarza miejskiego we wsi Strojca. W roku 184³∕₄ wszedł do służby dworskiej w Prażce naprzód jako rataj a następnie z powodu odznaczania się pilnością i pojętnością i dobrem prowadzeniem postąpił na włodarza i po dziś dzień pełni te obowiązki bez najmniejszego pod żadnym względem zarzutu. W roku 1843 [sic! recte: 1842] ożenił się i ma dzieci 3ʲᵉ, zawsze będąc przykładnym w pożyciu małżeńskiem.
  Praszka, dnia…
  Dziedzic dóbr Praszka
  Rządca dóbr Praszka
  odpis: 15.11.2024 Łódź, Archiwum Państwowe w Łodzi, Archiwum Potockich i Ostrowskich z Maluszyna, {personalia zastrzeżone}
• {#2} Poszukiwania młyna Laura w aktach po majątku Praszka (MR17071) 15.11.2024 Łódź, {personalia zastrzeżone}

Album multimedialny

Zgłoszenie Łukasza Bareły do nagrody Towarzystwa Rolniczego 1859 Praszka

Historia badań genealogicznych (1)

• nazwa — publiczne dla wszystkich
• pliki — publiczne dla wszystkich
• rekordy — publiczne dla wszystkich
• właściwości — publiczne dla wszystkich