Notatka

• {#1} Nie pomijam w upamiętnianiu wydarzeń mogących wzbudzać także niepokój, przypominających o smutku, bólu, wypadku, chorobie, śmierci, przemocy, czynie kryminalnym, zdarzeniach, którymi nieczęsto się chwalimy — ponieważ były częścią Czyjegoś życia, tworzyły bagaż doświadczeń tego lub kolejnego pokolenia, który również zasługuje na utrwalenie jako świadectwo czasów i człowieczeństwa pojedynczych Ludzi. Osoby, których zdarzenia dotyczą, nie były osobami publicznymi, ale również zasługują na upamiętnienie i zachowanie od niepamięci. Niektórym lektura takich zapisków może wydawać się trochę naruszaniem cudzej intymności. Jednak takie życie było, czasami przyjemniejsze, czasami mniej przyjemne. Dzięki utrwaleniu, poznajemy nieco, jakimi Ludźmi byli, jak funkcjonowali. Stają się nam bliżsi. Łatwiej empatią wczuć się w ich sytuację. Jak kiedyś napisałem:„Śladów dosłownie konkretnych osób na trasach rowerowych wcale nie szukałem. Moi przodkowie i krewni wszak pomników ani pałaców przy drogach po sobie raczej nie zostawiali. Co najwyżej z nazwisk na cmentarnych nagrobkach (jeszcze) nieznanych mi osób mogłem rozeznać, czy do niedawna ktoś z „moich” się tam uchował. Odwiedzić kościoły, które być może nawiedzali lub widywali jak ja z zewnątrz (oni z racji innego wyznania religijnego, ja ze względu na mój strój i zamknięte drzwi). Zobaczyć lokalne zabytki na otwartym powietrzu, które nie wymagały zabezpieczania mojego wędrownego dobytku na czas zwiedzania. Chciałem tylko krótko i symbolicznie być w miejscach, w których i Oni żyli. Widzieć niebo, na które patrzyli i pod którym przeżywali wydarzenia, które wyobrażałem sobie po lekturze metryk. Pooddychać tym powietrzem i przemierzać drogami, którymi i Oni podążali. Nim je wyasfaltowano i nadszedł smog. Chętnie wybierałem polny i leśny gravel, chyba że zbliżała się już wieczorna uczta komarów, much i innych bez wzajemności kochających mnie owadów”. Źródło: „Rowerem śladami przodków owczarzy” Parantele 6(2021) Śląskie Towarzystwo Genealogiczne we Wrocławiu (ISBN 978-83-959129-6-2 ISSN 2451-4136) s. 173; „Śladami przodków owczarzy” Odkrywca 7/2022 (282, ISSN 1505-6104) s. 26.

Źródła

• {#1} Zybura Bronisław KL Auschwitz (MR16745). Baza więźniów Auschwitz-Birkenau (MR16742); miejsce w źródle: https://base.auschwitz.org/wiezien.php?lang=pl&ok=osoba&id_osoba=261427
  
  Zybura, Bronisław • urodzony: 1890-03-10, miejsce urodzenia: Mołodyńcze, zawód: nauczyciel • Losy: • 1. zginął 7.4.1943 r. w KL Auschwitz, • Podstawa informacji: • 1. krakowska księga pamięci • 2. Sterbebücher
  odpis: 05.02.2012
• {#2} Uroczyste nadanie imienia Szkole Podstawowej nr 3 w Nowej Dębie (MR16733). Strona internetowa Miasta i Gminy Nowa Dęba; miejsce w źródle: nowadeba[.]npl[.]pl/aktualn_oswiata.html#6
  
  […]
  Bronisław Zybura urodził się 10 marca 1890 roku w Wołoczynie (Mołodyńcze). W 1919 r. wspólnie z żoną objął posadę nauczyciela w Dębie. Okoliczni mieszkańcy byli ludźmi lasów, potomkami jeńców dawnych wojen polskich, obojętni dla oświaty. Dlatego Bronisław Zybura i jego żona musieli włożyć wiele wysiłku, aby „zapalić kaganek tutejszej oświaty”. Swą działalność rozpoczęli od remontu budynku szkolnego i wyposażenia go w sprzęt i pomoce naukowe.
  W 1920 roku zorganizowali dożywianie najbiedniejszych dzieci. Akcję tę wznowiono w latach 1934–1937. Powołali do życia Koło Młodzieży i Koło Miłośników Czytania Książek, stworzyli bibliotekę. Dzięki tej pracy, w tej cichej i biednej miejscowości coś się zaczęło dziać, ludzie jakby obudzili się ze snu i przyłączyli do działań na rzecz oświaty i kultury. Organizowano liczne imprezy związane ze świętami państwowymi i religijnymi. Wraz z młodzieżą opracował i wystawiał amatorskie przedstawienia teatralne, które cieszyły się dużym zainteresowaniem mieszkańców. Angażował się we wszystkie sprawy wsi. Z jego inicjatywy powstały: Ochotnicza Straż Pożarna (1927 r.), Orkiestra Dęta (1929 r.), Związek Strzelecki (1932 r.), Koło Rolnicze, Koło Gospodyń Wiejskich. Bronisław Zybura w pełni sprostał wymaganiom stawianym nauczycielowi wiejskiemu w szerzeniu oświaty.
  Osobny rozdział w jego życiu stanowił okres okupacji. Podczas II wojny światowej prowadził działalność konspiracyjną (nasłuch radiowy). Po jej wykryciu przez gestapo, Bronisław Zybura uciekł i przyłączył się do partyzantów. W październiku 1941 roku hitlerowcy aresztowali jego syna Mieczysława. Pan Bronisław[,] chcąc go ratować[,] bez wahania oddał się w ręce okupantów. Mieczysława uwolniono, natomiast ojca wywieziono do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu, gdzie zginął 7 kwietnia 1943 r. W pamięci ludzi z nim związanych, pozostał jako człowiek szlachetny, wspaniały nauczyciel i wychowawca, który troszczył się o młodzież i o jej przyszłość.
  Szlachetne czyny człowieka są nieśmiertelne. Są chlubą dla jego świętej pamięci, dla rodziny i społeczności, w której żył i pracował. Mamy szczęście i możemy być dumni, że taki człowiek jest żywo związany z historią naszej szkoły w jej zaraniu.
  […]
  odpis: 28.12.2005, Maciej Róg
• {#3} Bronisław Zybura - patronem Szkoły Podstawowej nr 3 (MR16734). Strona internetowa Miasta i Gminy Nowa Dęba; miejsce w źródle: nowadeba[.]npl[.]pl/aktualn_oswiata.html#2
  
  […]
  Zaproszeni goście (wśród nich także prof. Adam Zybura oraz Dorota Gołębiowska — M.R.) byli mile zaskoczeni, że pamięć o ich dziadku przetrwała tyle lat i jest nadal żywa wśród całej społeczności Dęby. Z wielkim wzruszeniem wysłuchali wspomnień z czasów szkolnych Pani Weroniki Jachyry. Dotyczyły one trudnych, przedwojennych lat 30-stych. Bronisław Zybura wraz z żoną Marią uczyli okoliczne dzieci i od długiego czasu z wielkim zaangażowaniem pracowali nad zwiększeniem zainteresowania oświatą i kulturą mieszkańców Dęby. Byli bardzo lubianymi nauczycielami, a Pan Bronisław był dla niej jak „drugi Tata”. Podkreślała jak dużo zawdzięczali uczniowie i mieszkańcy zaangażowaniu ówczesnego kierownika szkoły. Wszyscy goście mogli dowiedzieć się wielu interesujących ciekawostek z życia przyszłego patrona szkoły. Profesor Adam Zybura podkreślił, że wiele szczegółów z życia dziadka było mu nieznanych, gdyż jego babka (Maria Zybura) o wielu faktach nie chciała wspominać, ze względu na ówczesną sytuację polityczną.
  Dużym zaskoczeniem było wręczenie gościom przez Józefa Antończyka aktu zgonu Bronisława Zybury z obozu koncentracyjnego Auschwitz z dnia 14 kwietnia 1943 roku. Wszyscy zebrani mogli się dowiedzieć, że podczas II wojny światowej prowadził on działalność konspiracyjną (nasłuch radiowy). Po jej wykryciu przez gestapo, Bronisław Zybura uciekł i przyłączył się do partyzantów. Hitlerowcy aresztowali jego syna Mieczysława, któremu grozili śmiercią. Pan Bronisław[,] chcąc go ratować[,] bez wahania oddał się w ręce okupantów. Mieczysława uwolniono, natomiast ojca wywieziono do obozu koncentracyjnego. Poświęcił swoje życia za życie syna. Ta dramatyczna historia utwierdziła wszystkich w przekonaniu, że Bronisław Zybura był osobą nietuzinkową, a wybór jego osoby na patrona szkoły jest jak najbardziej trafny i uzasadniony.
  […]
  odpis: 28.12.2005, Maciej Róg

Rekordy linkujące

• wyszukiwarki internetowe — nie